Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясаты туралы
2004 жылғы 7 шілдедегі № 581-II Қазақстан Республикасының Заңы
(2007.27.07. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен)
ОсыЗаңҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттікжастарсаясатынқалыптастыруменiскеасырудыңқұқықтықнегіздерiнанықтайды.
1-тарау. Жалпы ережелер
1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
ОсыЗаңдамынадайнегiзгi ұғымдарпайдаланылады:
1) жастар - Қазақстан Республикасының он төрт жастан жиырма тоғыз жасқа дейiнгi азаматтары;
2) жас отбасы - ерлi-зайыптылардың екеуi де жиырма тоғыз жасқа толмаған отбасы не жиырма тоғыз жасқа толмаған ата-ананың бiреуi, соның iшiнде ажырасқан, тұл қалған еркек (жесiр әйел) балаларды (баланы) тәрбиелейтiн толық емес отбасы;
3) мемлекеттiк жастар саясаты - мемлекет жүзеге асыратын және жастарды қолдауға бағытталған әлеуметтiк-экономикалық, саяси, ұйымдастырушылық және құқықтық шаралар жүйесi;
4) жастарға арналған әлеуметтiк инфрақұрылым - жастар тіршiлiгiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi объектілер (үйлер, құрылыстар, ғимараттар), сондай-ақ жастардың денсаулығын сақтау, оларға бiлiм беру, оларды тәрбиелеу, әлеуметтiк бейiмдеу, дене тәрбиесi, рухани және имандылық жағынан дамыту, жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын ұйымдар жүйесi;
5) жастарға арналған әлеуметтiк қызметтер - жастарға медициналық, психологиялық-педагогикалық, құқықтық қызметтер мен материалдық көмек көрсету, олардың әлеуметтiк бейiмделуiне және оңалуына жәрдемдесу жөнiндегi ic-шараларды жүзеге асыратын коммерциялық емес ұйымдар;
6) жастар ұйымы - негiзгi мақсаты әлеуметтiк, мәдени, бiлім беру мiндеттерiн және жастардың құқықтарын, заңды мүдделерiн қорғауға бағытталған өзге де мiндеттердi шешу, рухани және өзге де қажеттiлiктерiн қанағаттандыру болып табылатын, мүшелерi (қатысушылары) жастар өкiлдерi болып табылатын заңды тұлғалар қауымдастығы (одағы), қор, сондай-ақ қоғамдық бiрлестiк нысанында құрылған коммерциялық емес, мемлекеттік емес ұйым;
7) жастар саясаты мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi орган (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) - берiлген өкiлеттiктер шегiнде мемлекеттiк жастар саясатын үйлестiрудi және iске асыруды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган.
2-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк жастар саясаты туралы заңдары
1. ҚазақстанРеспубликасыныңмемлекеттiкжастарсаясатытуралызаңдарыҚазақстанРеспубликасыныңКонституциясынанегiзделедi жәнеосыЗаңменҚазақстанРеспубликасыныңөзгеденормативтiкқұқықтықактiлерiнентұрады.
2. ЕгерҚазақстанРеспубликасыбекiткенхалықаралықшарттаосыЗаңдағыданөзгешеережелербелгiленсе, ондахалықаралықшарттыңережелерi қолданылады.
3-бап. Мемлекеттiк жастар саясатының мақсаттары, мiндеттерi және принциптері
1. ҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттiкжастарсаясатыжастардыңрухани, мәдени, бiлiмалуы, кәсiбиқалыптасуыменденетәрбиесiндамытуыүшiнәлеуметтiк-экономикалық, құқықтық, ұйымдастырушылықжағдайларменкепiлдіктержасау, бүкiлқоғаммүддесi үшiнолардыңшығармашылықәлеуетiнашумақсатындажүзегеасырылады.
2. ҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттiкжастарсаясатыныңмiндеттерi:
1) жастардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау;
2) жастарға көмек беру және әлеуметтік қызметтер көрсету;
3) жастардың әлеуметтiк маңызды бастамаларын iске асыру болып табылады.
3. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк жастар саясаты:
1) ерекше әлеуметтiк-демографиялық топ ретiнде жастардың мүдделері мен қажеттілiктерiн тану;
2) Қазақстан Республикасының тарихи және мәдени құндылықтарының басымдылығы;
3) тән саулығын сақтау және нығайту;
4) адамгершілік және рухани даму;
5) қазақстандық патриотизмді қалыптастыру;
6) азаматтықты қалыптастыру;
7) жастардың құқықтары мен бостандықтарын iске асыру;
8) жастардың проблемаларын шешудегi жүйелiлiк пен кешенділік;
9) мемлекеттiк жастар саясатын қалыптастыру мeн iскe acыруға жастардың тiкелей қатысуы принциптерiне негiзделедi.
4-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдарының
мемлекеттікжастарсаясатыніскеасыружөніндегіқұзыреті
1. Қазақстан Республикасының Үкiметi:
1) мемлекеттік жастар саясатын әзiрлейдi;
2) мемлекеттiк жастар саясаты саласындағы бағдарламаларды бeкiтеді және оларды iске асыруды қамтамасыз етеді;
3) уәкiлеттi органның функцияларын, өкiлеттiгi мен құрылымын бекiтедi;,
4) мемлекеттiк жастар саясаты саласында нормативтiк құқықтық актілердi қабылдайды;
5) мемлекеттiк жастар саясатын iске асыру жөніндегi консультациялық-кеңесші органын құрады.
2. Уәкiлеттi орган:
1) мемлекеттік жастар саясатын іске асырады;
2) Қазақстан Республикасының орталық және жергіліктi атқарушы органдарының мемлекеттік жастар саясаты саласындағы қызметiн үйлестiреді;
3) мемлекеттiк жастар саясатын iске асыру жөнiндегi бағдарламаларды әзiрлеп, Қазақстан Республикасының Үкiметіне бекiтуге енгiзедi;
4) мемлекеттiк жастар саясаты саласындағы нормативтiк құқықтық актілердi әзiрлейдi;
5) өз құзыретi шегiнде мемлекеттiк жастар саясаты саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;
6) мемлекеттiк жастар саясатын iске асыру жөнiндегi қызметтi ақпараттық және ғылыми қамтамасыз етудi ұйымдастырады;
7) Қазақстан Республикасы Үкіметiнің жанындағы мемлекеттiк жастар саясатын iске асыру жөнiндегi консультациялық-кеңесшi органының қызметiн ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз етудi жүзeге асырады.
3. Өзге орталық атқарушы органдар өз құзыретi шегінде:
1) мемлекеттiк жастар саясатын iске асыруды қамтамасыз етеді;
2) мемлекеттік жастар саясаты саласындағы бағдарламаларды әзiрлейді және iске асырады;
3) мемлекеттiк жастар саясаты саласындағы нормативтiк құқықтық актілердi әзiрлейдi.
4. Жергілiкті өкілді атқарушы органдар өз құзыреті шегінде:
1) жастар саясатының өңiрлiк бағдарламаларын бекітеді;
2) жергiлiктi атқарушы органдар мен ұйымдар басшыларының мемлекеттiк жастар саясатын iске асырудың жай-күйi туралы есептерiн тыңдайды.
5. Жергілікті атқарушы органдар өз құзыретi шегiнде:
1) өңiрлерде мемлекеттік жастар саясатын іске асыруды қамтамасыз етедi;
2) жастар саясатының өңiрлiк бағдарламаларын әзiрлеп, іске асырады және оларды қаржылай қамтамасыз етуді жүзеге асырады;
3) өңiрлерде мемлекеттік жастар саясатын іске асыру жөнiндегі консультациялық-кеңесшi органдарын құрады және олардың қызметiн қамтамасыз етедi.
2-тарау. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар
саясатының негізгі бағыттары
5-бап. Мемлекеттік жастар саясатының негізгі бағыттары
ҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттiкжастарсаясатыныңнегізгібағыттары:
1) жастардың құқықтары мен бостандықтарын сақтауды қамтамасыз ету;
2) жастар еңбегі мен олардың жұмыспен қамтылуы саласындағы кепілдіктерді қамтамасыз ету;
3) жастардың кәсіпкерлік қызметіне жәрдемдесу;
4 ) жас отбасыларын мемлекеттiк қолдау;
2007.27.07. № 320-IIIҚР Заңымен 5) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)
5) жастардың тегін негізгі орта, жалпы орта білім алуына консультациялық құқығын іске асыру үшін жағдай жасауды қамтамасыз ету;
6) жастарды тәрбиелеу және оларға жан-жақты білім беру үшін жағдай жасауды қамтамасыз ету;
7) балалар үйлерiнің мүгедек және тәрбиеленушi жастарының құқықтары мен әлеуметтiк қорғалу кепiлдiктерiн қамтамасыз ету;
8) жастардың патриоттық және азаматтық тұрғыда қалыптасуы үшiн жағдай жасауды қамтамасыз ету;
9) жастардың бойында ұлттық мәдениет пен тiлдi дамыту үшін жағдай жасауды қамтамасыз ету;
10) жастардың денсаулығын сақтауды қамтамасыз ету, олардың салауатты өмiр салтын қалыптастыру;
11) әлеуметтiк қолдауға мұқтаж жастарға әлеуметтiк көмектi қамтамасыз ету;
12) жастардың мәдени бос уақыты мен демалысы үшiн жағдай жасауды қамтамасыз ету;
13) талантты жастарды мемлекеттік қолдау;
14) жастар саясатын жүзеге асыру жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк органдардың коммерциялық емес жастар ұйымдарымен ынтымақтастығы;
15) жастардың халықаралық ынтымақтастығына жәрдемдесу болып табылады.
6-бап. Жастардың әлеуметтік құқықтары
Қазақстан Республикасында жастардың:
1) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік медициналық мекемелерде тегiн медициналық қызмет көрсетiлуiне;
2) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттiк оқу орындарында тегiн негізгі орта, жалпы орта білім алуға, сондай-ақ мемлекеттік бiлiм беру тапсырысы негiзiнде техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары бiлiм алуға;
3) жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдарының шешiмi бойынша жеңiлдiкті жағдайларда мемлекеттiк спорттық-сауықтыру және мәдени-ағарту ұйымдарына баруға;
4) жергілiктi өкiлдi органдардың шешімi бойынша бiлiм беру ұйымдарының күндiзгi оқу нысанында оқитындар мен тәрбиеленушiлер үшiн қоғамдық көлікте (таксиден басқа) жеңiлдiкпен жүруге;
5) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, жастар арасынан орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарында мемлекеттік білім беру тапсырысы негізiнде оқитындар үшін қалааралық темiр жол және автомобиль көлiгiнде (таксиден басқа) қысқы және жазғы каникулдар кезеңiнде жеңiлдiкпен жүруге;
6) құқықтық, психологиялық, педагогикалық мәселелер, сондай-ақ отбасылық және жыныстық тәрбие мәселелерi бойынша консультациялар түрiнде әлеуметтiк қызмет көрсетулерді; мүгедектерді, әскери қызметтен босатылған әскери қызметшiлердi, бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған, мінез-құлқы девиантты кәмелетке толмаған адамдарға арналған арнаулы тәрбиелеу мекемелерінен оралған адамдарды, нашақорлық, уытқұмарлық, маскүнемдiк дертiнен емделуден өткен адамдарды, адамның иммунитет тапшылығы вирусын жұқтырған және ЖҚТБ-мен ауыратын адамдарды оңалту жөніндегі қызмет көрсетулердi тұтынуға;
7) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттiк атаулы әлеуметтік көмек алуға;
8) бiлiм беру ұйымдарында мемлекеттiк бiлiм гранты бойынша оқитындар үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген мөлшерде және тәртiппен ай сайынғы мемлекеттiк стипендия алуға;
9) оқитындардың жоғары оқу орындарында оқу кезеңiнде Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен кәсiби бiлiм ақысын төлеу үшін және тамаққа, тұруға және оқу әдебиетiн сатып алуға жұмсалатын шығындарды iшiнара өтеуге білім беру грантын алуға әлеуметтiк құқықтары бар;
10) ауыл (село) жастары арасынан шыққан азаматтар үшін техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беретін кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына ауылдың (селоның) әлеуметтік-экономикалық дамуын айқындайтын мамандықтар бойынша оқуға түскен кезде Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын мөлшерде қабылдау квотасы көзделедi.
7-бап. Жастардың саяси құқықтары мен бостандықтары
ҚазақстанРеспубликасыныңжастарыҚазақстанРеспубликасыныңКонституциясындажәнебасқадазаңактілеріндекөзделгенбарлықсаясиқұқықтарғажәнебостандықтарғаиеболады.
8-бап. Жастардың еңбек және жұмыспен қамту саласындағы кепiлдіктерi,
олардың тұрғын үй проблемаларын шешуге жәрдемдесу
1. ҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттiкжастарсаясатыеңбекжәнежұмыспенқамтусаласында:
1) жастарға арналған қоғамдық жұмыстарды дамыту;
2) жастарды жұмыспен қамту бағдарламаларын әзiрлеу және iске асыру;
3) жастарға арналған жұмыс орындарын құратын шаруашылық субъектiлерiнiң қызметiн ұйымдастырушылық жағынан қолдау;
4) Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңдарына сәйкес жастардың еңбек бiрлестiктерiн құру және қызметiн ұйымдастыру, соның iшiнде оқу орындарының базасында құру және қызметін ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады.
2. Қазақстан Республикасының жастарына:
1) жұмысқа орналасуға, кәсiби даярлануға, бiлiктiлiгiн арттыруға жәрдемдесуге;
2) мемлекеттiк ұйымдарда немесе жарғылық капиталында мемлекеттің үлесi елу проценттен асатын ұйымдарда жұмыс орнын беруге жәрдемдесуге;
3) мүгедек жас адамдар үшін жоғары оқу орындарында оқу, қайта даярлау және тағылымдамадан өту бағдарламаларына, соның ішінде дистанциялық оқыту арқылы қол жеткiзуін қамтамасыз етуде жәрдемдесуге кепiлдіктер берiледi.
3. ЖастардыңтұрғынүйпроблемаларыншешуҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарынасәйкесжүзегеасырылады.
9-бап. Жастар жүзеге асыратын кәсіпкерлік қызметтi мемлекеттік қолдау
1. ЖастаржүзегеасыратынкәсіпкерлікқызметкебайланыстықатынастарҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарыменжәнеосыЗаңменреттеледi.
2. ҚазақстанРеспубликасыжастардыңкәсiпкерлiкқызметiнәлеуметтік-экономикалық, ұйымдастырушылықжәнеқұқықтыққолдаужөнiндегішараларжүйесiнбелгілейдi.
3. ҚазақстанРеспубликасыныңаумағындакәсiпкерлiкқызметтi жүзегеасыратынжәнежастарсаясатысаласындағымемлекеттiкқолдаудыпайдаланатынтұлғаларға:
1) заңды тұлға құрмай-ақ кәсіпкерлiк қызметпен айналысатын жастар;
2) жастар ұйымдастырған шаруа (фермер) қожалықтары;
3) қызметкерлерінің жалпы санының кемiнде жетпiс процентін өздерiнің құрылтайшылары болып табылатын жастар құрайтын ұйымдар жатады.
4. Жастардың кәсiпкерлік қызметін мемлекеттiк қолдау:
1) техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі және қосымша білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын iске асыратын оқу орындарының оқу-өндiрiстік базасында жастардың кәсiпкерлiк қызметiн ұйымдастыруға Қазақстан Республикасының орталық және жергiлiктi атқарушы органдарының жәрдемдесуi;
2) жастар арасындағы халықтың әлеуметтiк жағынан қорғалмаған топтарын кәсiпкерлік қызметке тарту;
3) жастарға кәсiпкерлiк қызмет негiздерiн оқыту, шарт негiзiнде оқу орындары мен жұмыс берушiлер арасындағы ынтымақтастықты дамыту;
4) жастар кәсіпкерлігін қолдаудың өңiрлік бағдарламаларын әзiрлеу;
5) белгілi бiр жұмыстарды (қызмет көрсетулердi) орындауға келiсiмдер жасасу мақсатында мемлекеттiк органдардың осы баптың 3-тармағында аталған тұлғалармен ынтымақтастығы арқылы жүзеге асырылады.
5. Мемлекетжастардыңөнеркәсiппенауылшаруашылығының, ғылымментехниканың, мәдениетпенөнердiң, бiлiмберудiң, денсаулықсақтаудыңтүрлi салаларындажұмыспенқамтылуынқамтамасызетуге, сондай-ақхалыққаәлеуметтiкқызметкөрсетугежәрдемдесетiнкәсiпкерлердi көтермелейдi.
10-бап. Жас отбасыларды мемлекеттiк қолдау
1. ЖасотбасылардымемлекеттiкқолдаумақсатындаорталықжәнежергіліктімемлекеттікоргандарҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындабелгіленгентәртіппенсалалықжәнеөңірлікбағдарламалардыәзiрлейдi, бекiтедi, icкe асырады.
ЖасотбасыларынмемлекеттікқолдаусаласындағысалалықжәнеөңiрлікбағдарламалардықалыптастыруменiскеасыружасотбасыларынақатыстымемлекеттiкқолдаушараларыбелгiленетiнолардыңәлеуметтiкқажеттіліктерінталдаунегiзiндеҚазақстанРеспубликасыныңәлеуметтік-экономикалықдамуболжамынасәйкесжүзегеасырылады.
Аталғаншараларжасотбасыларынаәлеуметтік-экономикалықпроблемалардышешудематериалдықжәнеөзгедекөмеккөрсетуге, тиiстi бiлiмбepу, медициналық, құқықтық, психологиялық-педагогикалық, ақпараттық, консультациялық, соныңiшiндебалалардыңденсаулығынсақтауды, олардытәрбиелеудi жәнедамытуды, жастардыәлеуметтiкқорғауды, бейiмдеудi жәнеоңалтудықамтамасызетужөнiндегi басқадақызметтеркөрсетугебағытталған.
2. Жасотбасыларындамытуғақолайлыжағдайларжасаумақсатындамемлекеттiкқолдау:
1) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жас отбасыларына жеңiлдiктi кредиттер беру;
2) оқу орнының әкiмшiлігімен келiсiм бойынша білім алушылар болып табылатын жастар арасындағы ата-аналар үшiн оқу сабақтарына еркiн қатысуға, баланың бiр жарым жасқа толуы кезеңiне академиялық демалыс алуға құқық беру;
3) отбасылық өмiрдiң проблемалары, жас отбасылардың психологиялық-педагогикалық, құқықтық және басқа да мәселелерi бойынша консультация беру жүйесiн дамыту;
4) әлеуметтiк қызмет көрсетулер, әлеуметтік көмек ұсынатын коммерциялық емес ұйымдардың жүйесiн дамыту;
5) балалар мен жастардың жазғы демалысы мен сауықтырылуын ұйымдастыру жүйесiн сақтау және дамыту;
6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен жас отбасыларына жоғары оқу орындары мен орта білімнен кейінгі бiлiм беру ұйымдарында оқу кезеңiнде бiлiм беру ұйымының жатақханасында бөлмелік үлгiдегi тұрғын үй-жай беру;
7) мемлекеттiк мектепке дейiнгi ұйымдардың жүйесiн дамыту арқылы жүзеге асырылады.
11-бап. Талантты жастарды мемлекеттiк қолдау
1. Қоғамныңзияткерлiкжәнешығармашылықәлеуетiнсақтаужәнедамыту, ҚазақстанРеспубликасыныңғылыми, мәденидәстүрлерiнiңсабақтастығынқамтамасызетумақсатындажастардыңталанттыжәнедарындыөкiлдерiнқолдаужәнеолардыңжемiстi қызметi үшiнжағдайларжасаужөнiндегішараларжүйесi жүзегеасырылады.
2. ТаланттыжастардымемлекеттiкқолдаудыҚазақстанРеспубликасыныңмемлекеттiкоргандарыкөрсетедi жәнеол:
1) ҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындабелгiленгентәртiппенталанттыжастарүшінсыйлықақылар, стипендияларбелгiлеу, білімберугранттарынберу;
2) ғылымның, мәдениет пен өнердiң аса көрнектi қайраткерлерiнiң шығармашылық шеберханаларын, мектептерi мен бiрлестiктерiн құруға жәрдемдесу;
3) орта білім беретін ұйымдарда спорт секциялары мен шығармашылық үйiрмелердiң қызметiн ұйымдастыру;
4) аса дарынды және талантты жастарды анықтау жөнiндегі орталықтарды құру және дамыту;
5) жастардың шығармашылық жетiстiктерiн анықтау және тарату мақсатында конкурстар, көрмелер, фестивальдар, байқаулар, концерттер, симпозиумдар, оқулар, конференциялар мен семинарлар ұйымдастыру және өткiзу арқылы, халықаралық жастар алмасуларын ұйымдастыру;
6) дарынды және талантты жастардың шетелдердiң бiлiм беру және ғылыми-зерттеу ұйымдарында оқыту, қайта даярлау және тағылымдамадан өту бағдарламаларына конкурстық негiзде қол жеткiзуiн қамтамасыз ету;
7) ғылыми-мәдени жұмысты жүргiзу үшiн жас ғалымдарға, мәдениет, өнер мен білім қайраткерлерiне жағдайлар жасау, жас ғалымдардың әзiрлемелерiн нақты қолданысқа енгiзуге жәрдемдесу, сондай-ақ жастар арасынан шыққан зияткерлiк кадр ресурстарын сақтау және дамыту;
8) спорт мектептерiнiң, клубтарының желiсiн дамыту, спортта дарынды жас спортшыларды қолдау, жастар арасында спорт жарыстарын өткiзу;
9) талантты жастарға қолдау көрсететін жеке және заңды тұлғаларды моральдық көтермелеу арқылы жүзеге асырылады.
12-бап. Жастардың халықаралық ынтымақтастығына жәрдемдесу
1. ҚазақстанРеспубликасыныңмемлекеттiкоргандарыхалықаралықжастарынтымақтастығына:
1) халықаралық жастар алмасулары туралы келiсiмдердi жасасу және iске асыру, жастарды халықаралық бағдарламалар жүйесiне енгiзу;
2) жастардың халықаралық ынтымақтастығы саласында халықаралық жастар алмасуларының ұйымдастырушылары мен қатысушыларына ақпаратты алуға, құжаттарды әзiрлеуге және әрiптестердi iрiктеуге көмек көрсету жолымен жәрдем көрсетедi.
2. ЖастардыңхалықаралықынтымақтастығынажәрдемдесуҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарынегiзiндежүзегеасырылады.
3-тарау. Мемлекеттікжастарсаясатынқалыптастыружәнеіскеасыру
13-бап. Мемлекеттiк жастар саясатын қаржымен қамтамасыз ету
1. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк жастар саясаты:
1) республикалық және жергiліктi бюджеттер қаражаты;
2) жеке және заңды тұлғалардың ерiктi мүлiктiк жарналары;
3) Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де көздер есебiнен қаржыландырылады.
2. Республикалықжәнежергiлiктi бюджеттердемемлекеттiкжастарсаясатынiскеасыруүшiнжылсайынқаражаткөзделедi.
Қаржы қаражатының есептiк көлемi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттiк жастар саясаты саласындағы бағдарламаларды iске асыру үшiн қажеттi материалдық және қаржылық ресурстарды есепке ала отырып айқындалады.
3. Мемлекеттiкжастарсаясатынiскеасырушеңберiндегi iс-шаралардықаржыландыруҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындабелгiленгентәртiппенмемлекеттiкәлеуметтiктапсырыснысанындажүзегеасырылуымүмкiн.
14-бап. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк жастар саясатын қалыптастыруға
жәнеiскеасыруғажастардыңқатысуы
1. ЖастарҚазақстанРеспубликасындамемлекеттiкжастарсаясатынқалыптастыруғажәнежүргiзугеқоғамдықжағынанмаңыздыбастамалардыiскеасыру, орталықжәнежергiлiктi атқарушыоргандарғаөтiнiшжасау, жастарұйымдарыныңаталғаноргандарменөзараiс-қимылжасауыарқылы, сондай-ақҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындатыйымсалынбағанөзгеденысандардақатысады.
2. Мемлекеттiкжастарсаясатынiскеасыружөнiндежастардың, жастарұйымдарыныңмемлекеттiкоргандарғаенгiзетiнұсыныстарынмемлекеттiкоргандарөзөкілеттіктерiнесәйкесжәнеҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындаайқындалғантәртіппенқарайды.
Егераталғанұсыныстардықарауүшiнқаржықаражатыныңесебi, ақпаратжинау, құжаттардыңжобаларынәзiрлеуқажетболғанжағдайдамемлекеттiкоргандарақпараттықкөмектi жүзегеасырадыжәнеаталғанұсыныстардыенгiзгенжастарменжастарұйымдарыныңуәкiлеттi өкілдерiменконсультацияларжүргiзедi.
3. МемлекеттiкоргандарҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттiкжастарсаясатынқалыптастыружәнеiскеасырусаласындаконсультацияларменiс-қимылдардыүйлестiруүшiнжастарұйымдарынолардыңкелiсiмiментартуғақұқылы.
Жастарұйымдарымемлекеттiкжастарсаясатысаласындағымемлекеттiкжәнеөңiрлiкбағдарламалардыңiс-шараларжоспарларышеңберiндебелгiлi бiржұмыстардыорындау, қызметтеркөрсетумақсатындамемлекеттiкоргандарменынтымақтасуға, алолардыңуәкiлеттi өкiлдерi мемлекеттiкжастарсаясатынiскеасыружөнiндегi консультациялық-кеңесшi органдардыңқұрамынакiругеқұқылы. Аталған мақсаттарды iске асыру үшiн консультациялық-кеңесшi органдар құрылуы мүмкiн.
4. Жастардымемлекеттiкжастарсаясатынқалыптастыруғажәнеiскеасыруғатартумақсатындауәкілеттi органҚазақстанРеспубликасыныңжастарұйымдарыменбiрлесеотырып, екi жылдакемiндебiрретжалпыреспубликалықҚазақстанжастарыфорумын- ҚазақстанРеспубликасыныңжастарыменжастарұйымдарыныңуәкiлеттi өкілдерiніңфорумыншақырады.
ЖалпыреспубликалықҚазақстанжастарыфорумынөткiзутәртiбi, өкiлдiкнормаларыуәкiлеттi органменҚазақстанРеспубликасыҮкiметініңжанындағымемлекеттiкжастарсаясатынiскеасыружөнiндегi консультациялық-кеңесшi органыныңұсынуыбойыншаҚазақстанРеспубликасыныңҮкiметi бекiтетiнжалпыреспубликалықҚазақстанжастарыфорумытуралыережеменбелгiленедi.
5. ЖалпыреспубликалықҚазақстанжастарыфорумыөзқұзыретi шегiндежастарғаүндеуқабылдайалады, ҚазақстанРеспубликасыныңмемлекеттiкжастарсаясатынқалыптастыружәнеiскеасырутуралыұсынымдарәзiрлейалады.
15-бап. Жастарға арналған әлеуметтiк қызметтер
1. ҚазақстанРеспубликасындажастардыәлеуметтiкқолдаумақсатындаәлеуметтікқызметтержұмысатқарады.
2. Әлеуметтiк қызметтер жұмысының бағыттары:
1) психологиялық-педагогикалық, медициналық-әлеуметтiк, заңдық көмектi жүзеге асыру және кәмелетке толмағандар мeн басқа да жастар өкiлдерiне консультациялар беру;
2) өздерінің тәни кемiстiктерiне байланысты ерекше қолайсыз жағдайларда қалған адамдарға әлеуметтiк көмек;
3) жас отбасыларына әлеуметтік көмек;
4) еңбек және оқу ұжымдарында жастарды құқықтық қорғау;
5) мiнез-құлқы девиантты кәмелетке толмағандарға, қадағалаусыз және панасыз қалған кәмелетке толмаған азаматтарға әлеуметтiк көмек;
6) жастар арасындағы бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған, сондай-ақ арнаулы тәрбиелеу мекемелерінен оралған адамдарды, нашақорлықтан, уытқұмарлықтан, маскүнемдiктен емдеуден өткен адамдарды, адамның иммунитет тапшылығы вирусын жұқтырған және ЖҚТБ-мен ауыратын адамдарды әлеуметтiк қалпына келтiру (оңалту);
7) құқықтық насихат, жастардың жұмысқа орналасу, бiлiм беру және кәсіптік даярлау, бос уақытын өткiзу, туризм және спорт салаларындағы құқықтарын iске асыру мүмкiндiгi туралы оларды хабардар ету;
8) жастардың тұрғылықты жерi бойынша бос уақытын мазмұнды өткiзуiн ұйымдастыру, соның ішiнде жасөспiрiмдер мен жастардың аула клубтарын ашу мен қолдау және жастарға көмек көрсету жөніндегi басқа да функциялар;
9) жастардың жұмысқа орналасуына және жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу болып табылады.
3. Жастарғаарналғанәлеуметтiкқызметтержұмыстарынқаржыландырумемлекеттiкжастарсаясатынiскеасыруүшінкөзделгенмемлекеттiкбюджетқаражатының, сондай-ақҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындатыйымсалынбағанөзгедекөздердiңесебiненжүзегеасырылады.
4. Әлеуметтiкқызметтердiңжастарғаарнапмемлекеттiкбюджетқаражатыесебіненқаржыландырылатынқызметi шеңберiндекөрсететiнәлеуметтiкқызметкөpceтулеpi тегiнұсынылады.
16-бaп. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясатын
ақпараттыққамтамасызетужәнеғылыминегіздеу
1. МемлекеттікоргандарҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттiкжастарсаясатынақпараттыққамтамасызету, денсаулығынсақтауға, бiлімалуға, әлеуметтiкқызметке, кәсiптiкбағдаралуға, жұмысқаорналасуға, демалуға, әлеуметтiкоңалуға, жасотбасыларынқолдауғақұқықтарыніскеасырумүмкiндiктерi туралы, жастарұйымдарыменынтымақтастықнысандарыжәнеҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттiкжастарсаясатысаласындағыбасқадақұқықтардыiскеасырутуралыжастардыхабардаретужөнiндегi қызметтi жүзегеасырады.
Бұлмақсаттажастарғаарналғанақпараттықжүйелердi, ақпараторталықтарынқұруарқылыжастарғаақпараттыққызметкөрсетудi кеңейтуүшiнжағдайларқамтамасызетiледi, бұқаралықақпаратқұралдарыныңөкiлдерiменынтымақтастықжүзегеасырылады.
Мемлекеттікоргандаржастарды, жастарұйымдарынмемлекеттікжастарсаясатыніскеасыружөніндегіжоспарланатынжәнежүзегеасырылатынiс-шаралартуралыбұқаралықақпаратқұралдарыарқылыхабардаретугемiндеттi.
2. МемлекеттiкоргандарөзқұзыретiнесәйкесҚазақстанPeспубликасындағымемлекеттікжастарсаясатыныңпроблемаларыбойыншағылыми-зерттеулерұйымдастырады. Аталған зерттеулер ұзақ мерзiмдік негiзде жүзеге асырылады және Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк жастар саясасаты саласындағы мемлекеттік және өңiрлiк бағдарламаларды әзiрлеу кезiнде ескерiлетiн мiндеттi шарт болып табылады.
3. ҚазақстанРеспубликасындағымемлекеттікжастарсаясатысаласындағызерттеулердіңнәтижелерi негiзiндеуәкілеттіорганжылсайынҚазақстанРеспубликасындағыжастардыңжағдайытуралыбаяндаманыәзiрлеп, ҚазақстанРеспубликасыныңYкiметiнетабысетедi жәнеоныбұқаралықақпаратқұралдарындажариялайды.
ҚазақстанРеспубликасындағыжастардыңжағдайытуралыбаяндаманыорталықжәнежергiлiктi мемлекеттiкоргандарөзқұзыретi шегiндетиiстi шешiмдерқабылдауүшiнқарайды.
17-бап. Жастарға арналған әлеуметтік инфрақұрылым
1. МемлекеттiкоргандарҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарынасәйкесжастарғаарналғанәлеуметтікинфрақұрылымобъектiлерiнқұрудыжәнеоныңжұмысiстеуiнқамтамасызетедi.
2. Мемлекеттiкоргандардыңжастарғаарналғанәлеуметтiкинфрақұрылымобъектiлерiнiңарнаулымақсатынөзгертутуралы, таратутуралышешiмдердi қабылдаутәртiбi жастардыңтiршiлiгiн, бiлiмалуыментәрбиесiн, денетәрбиесiн, руханижәнеимандылықжағынандамуынқамтамасызетуүшiнмұндайшешiмдердi қабылдаудыңсалдарынтиiстi мемлекеттiкорганныңнемесеоргандардыңарнайықұрылғансараптамакомиссиясыныңбағалауыжөнiндегi iс-шаралардыкөздейдi.
3. Мемлекеттiкменшiкмүлкi болыптабылатын, құрылуы, сатыпалынуынемесеоқшауландырылуыжастарғаарналғанәлеуметтiкинфрақұрылымобъектiлерiнiңжұмысiстеуiнқамтамасызетугебайланыстыболатынмүлiк(соныңiшiндежеручаскелерi, үйлер, құрылыстар, ғимараттар, жабдық) аталғанмақсаттарынағанасәйкеспайдаланылуымүмкiн.
Егер туындаған мән-жайларға байланысты аталған мүлiктi жастарға арналған әлеуметтiк инфрақұрылым объектiлерiнiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету мақсатында пайдалану мүмкiн болмаса, оны өзге мақсаттарда пайдалану туралы шешiмдi тиiстi уәкiлеттi мемлекеттiк орган жастарға арналған әлеуметтiк инфрақұрылым объектiсiнiң шығынын өтеуге бағытталған шараларды алдын ала қолдану шартымен қабылдайды.
4. МемлекеттiкоргандарҚазақстанРеспубликасыныңзаңактiлерiндебелгiленгентәртiппенжастарұйымдарынаүйлердi, ғимараттардыжәнеолардыңжарғылықмақсаттарынжүзегеасыруүшiнқажеттi өзгедемүлiктi өтеусiзпайдалануғаберугеқұқылы.
5. Жастарғаарналғанмемлекеттiңменшiгiндегi әлеуметтiкинфрақұрылымобъектiлерiнiңжұмысiстеутәртiбi, оныматериалдықжәнеқаржылайқолдаушараларыҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарыменайқындалады.
4-тарау. Қорытынды ережелер
18-бап. Мемлекеттік жастар саясаты туралы Қазақстан Республикасының заңдарын бұзғаны үшiн жауаптылық
МемлекеттiкжастарсаясатытуралыҚазақстанРеспубликасызаңдарыныңбұзылуынакiнәлi тұлғаларҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарынасәйкесжауаптыболады.
19-бaп. Қазақстан Республикасының заңдарын қолдану
ОсыЗаңкүшiнеенгенкездеқолданылатынҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарыоғанқайшыкелмейтiнбөлiгiндеқолданыладыжәнеолқолданысқаенгiзiлгенкүнненбастапбіржылiшiндесоғансәйкескелтiрiлугетиiс.
20-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртiбi
1. ОсыЗаң, 2005 жылғы1 қаңтарданбастапқолданысқаенгiзiлетiн6-баптың5) тармақшасынқоспағанда, ресмижарияланғанкүнiненбастапқолданысқаенгiзiледi.
2. Мыналардыңкүшi жойылдыдептанылсын:
1) "ҚазақССР-iндегi мемлекеттiкжастарсаясатытуралы" 1991 жылғы28 маусымдағыҚазақССР-iніңЗаңы(ҚазақCCP ЖоғарғыСоветiнiңВедомостары, 1991 ж., № 28, 377-құжат; ҚазақстанРеспубликасыЖоғарғыКеңесініңЖаршысы, 1994 ж., № 9-10, 158-құжат; 1995 ж., № 20, 120-құжат; ҚазақстанРеспубликасыПарламентініңЖаршысы, 1997 ж., № 13-14, 205-құжат);
2) ҚазақССРЖоғарғыСоветiнiң"ҚазақCCP-iндегi мемлекеттiкжастарсаясатытуралы" ҚазақCCP Заңынкүшiнеенгiзутуралы" 1991 жылғы28 маусымдағықаулысы(ҚазақССРЖоғарғыСоветiнiңВедомостары, 1991 ж., № 28, 378-құжат).
Қазақстан Республикасының
Президентi
Н. Назарбаев